De regering wil een experiment uitvoeren met de legale levering van cannabis aan coffeeshops. Er moeten tal van regelingen worden getroffen voor een dergelijk experiment. Ten eerste moet de wet worden gewijzigd. In de gemeenten die deelnemen aan het experiment zullen de geselecteerde coffeeshops en telers voorbereidingen moeten treffen, zoals het aanvragen van vergunningen.
Van coalitieakkoord tot experimentAlle afspraken die gemaakt moeten worden
Overzicht uitvouwen
Experiment aangekondigd in regeerakkoord
In het regeerakkoord kwamen de regeringspartijen overeen dat een experiment zou worden uitgevoerd in zes tot tien grote en middelgrote gemeenten om coffeeshops legaal te voorzien van kwaliteitsgecontroleerde cannabis. Het doel van het experiment is om te bepalen of dit haalbaar is en wat de effecten zullen zijn. Om te zorgen dat het experiment zinvolle resultaten oplevert, moeten de effecten ervan op criminaliteit, veiligheid, openbare orde en volksgezondheid worden gemeten.
Op dit moment heeft Nederland 573 coffeeshops, verspreid over 103 gemeenten. Het bestaan van deze coffeeshops is het resultaat van het Nederlandse beleid van tolerantie, dat de verkoop van cannabis door coffeeshops onder bepaalde voorwaarden toestaat. Tegelijkertijd blijft de productie en levering van cannabis aan coffeeshops verboden.
Achtergrond
Gemeenten hebben hun bezorgdheid geuit over het huidige coffeeshopbeleid en klagen dat het problemen veroorzaakt met betrekking tot de openbare orde en veiligheid, de volksgezondheid en de inspanningen om misdaad te bestrijden.
Aanbevelingen, de reactie van de regering en een wetsvoorstel
De regering wil dat het experiment empirisch verantwoord is en voldoende gegevens genereert om politieke beslissingen op te baseren. Er zijn een aantal onafhankelijke commissies ingesteld om de overheid op deze gebieden te adviseren.
Adviescommissie: de Knottnerus-commissie
De adviescommissie heeft advies uitgebracht over de opzet van het experiment en de voorwaarden waaraan het experiment moet voldoen. De commissie heeft haar adviesrapport op 20 juni 2018 gepresenteerd.
Het rapport gaat in op hoe een dergelijk experiment in de praktijk kan worden uitgevoerd. De commissie verdeelde het coffeeshopsysteem in drie delen: productie, distributie en verkoop. Het deed ook aanbevelingen over preventie, monitoring en wetshandhaving en over hoe het experiment moet worden geëvalueerd.
Later in het jaar zal de commissie suggesties doen over welke gemeenten aan het experiment kunnen deelnemen.
De reactie van de overheid: voer een uniform experiment uit
In haar officiële antwoord op het advies heeft de regering veel van de aanbevelingen van de commissie overgenomen met betrekking tot de productie en distributie van cannabis, de verkoop van coffeeshops, toezicht en wetshandhaving en preventie. De regering zal zich echter houden aan de toezegging in het regeerakkoord om een uniform experiment uit te voeren in zes tot tien gemeenten. Dit is te lezen in haar antwoord op het rapport van de adviescommissie.
Wetsvoorstel: wettelijke basis
Om het experiment mogelijk te maken, moet de wet worden aangepast. Er is een wetsvoorstel opgesteld voor de teelt en verkoop van cannabis. Het beschrijft de duur van het experiment, het doel en het aantal gemeenten waarin het zal worden uitgevoerd. Het wetsvoorstel en de toelichting zijn op 16 juli 2018 bij de Tweede Kamer ingediend. Op 22 januari 2019 keurde het Huis van Afgevaardigden de experimentele wet voor gecontroleerde cannabis supply chain-experimenten goed. De rekening wordt momenteel besproken in de Senaat.
Orde in de Raad
De regels van het experiment
Een gedetailleerde beschrijving van het experiment, compleet met de voorwaarden waaraan telers en verkopers van cannabis moeten voldoen, zal worden vastgelegd in een algemene maatregel van bestuur. De algemene maatregel van bestuur is gebaseerd op het advies van de Knottnerus-commissie en de reactie van de regering. Er wordt ook input gevraagd van gemeenten en experts, om ervoor te zorgen dat het experiment zo realistisch en haalbaar mogelijk zal zijn.
In de tussentijd kunnen gemeenten aangeven geïnteresseerd te zijn in deelname aan het experiment. Later in het jaar zal de Knottnerus-commissie een advies uitbrengen waaraan gemeenten kunnen deelnemen. De gemeenten die zijn geselecteerd voor deelname worden vermeld in de algemene maatregel van bestuur.
Parlementair proces in het Huis en de Senaat
Op 22 januari 2019 keurde het Huis van Afgevaardigden de experimentele wet voor gecontroleerde cannabis supply chain-experimenten goed. Het zal de raad in een later stadium bespreken. De senaat zal ook debatteren en stemmen over het wetsvoorstel.
De datum waarop de wet in werking treedt, hangt af van het moment waarop het Huis en de Senaat over het wetsvoorstel stemmen. Zodra de wet van kracht wordt, kunnen de voorbereidingen voor het experiment beginnen.
Voorbereidende fase: gemeenten, coffeeshops en telers
De verwachting is dat gemeenten, telers en coffeeshops minimaal een jaar nodig hebben om het experiment voor te bereiden.
Een telersvergunning
De overheid heeft besloten om vijf tot tien telers aan het experiment deel te laten nemen. Zodra de algemene maatregel van kracht is geworden, kunnen cannabiskwekers een vergunning aanvragen. Alleen telers aan wie een vergunning wordt verleend, mogen deelnemen aan het experiment. De criteria voor de vergunning worden vermeld in de algemene maatregel van bestuur. Er wordt een specifieke periode vastgesteld voor het indienen van licentieaanvragen. Het is nog niet duidelijk wanneer dat zal zijn.
De experimentele fase
Het experiment duurt vier jaar
Zodra de voorbereidingen zijn voltooid, kan het experiment beginnen. Gedurende de periode van vier jaar mogen de aangewezen telers cannabis produceren en leveren aan coffeeshops in de deelnemende gemeenten, in overeenstemming met de voorwaarden van het experiment. De coffeeshops mogen dan de cannabis verkopen.
Onderzoek en evaluatie
Een beoordeling voor het einde van het experiment
De regering wil dat het experiment empirisch verantwoord is en voldoende gegevens genereert om politieke beslissingen op te baseren. Daartoe voorziet de speciale wet die is opgesteld in de oprichting van een comité voor begeleiding en evaluatie, dat toezicht houdt op het werk van de onderzoekers en ervoor zorgt dat het experiment wordt geëvalueerd. De commissie beoordeelt het experiment voor het einde van de experimentele fase en vervolgens beslist de regering welke actie moet worden ondernomen.
Overzicht uitvouwen