Vanaf 1 januari 2017 kan de politie van de verdachte eisen dat hij een alcohol- of drugstest aflegt als er tekenen zijn dat er een daad van geweld is gepleegd onder invloed van alcohol of drugs. Als de test positief is, kan een hogere straf worden opgelegd.
Gefaseerde introductie van alcoholtests
De nieuwe regels zullen in fasen worden geïmplementeerd. De eerste zes maanden worden verdachten alleen getest op alcoholgebruik in de regios Alkmaar, Eindhoven en Veluwe-West. Vanaf 1 juli 2017 worden de regels landelijk geïmplementeerd en worden ook drugstests uitgevoerd.
Hogere straffen voor drugs- en alcoholgerelateerd geweld
Een nieuwe wet op drugs- en alcoholgerelateerd geweld is op 1 januari 2017 in werking getreden. De Wet middelenonderzoek bij geweldplegers stelt de politie in staat om van personen die verdacht worden van geweldsdelicten te eisen dat zij drugs- en alcoholtests afleggen. Als een verdachte positief test op alcohol of drugs, kan het Openbaar Ministerie een hogere boete eisen. Dit kan een hogere boete of een langere gevangenisstraf of taakstraf zijn. Het kan ook een voorwaardelijke straf zijn waaraan speciale voorwaarden zijn verbonden, zoals:
- een verbod op alcoholgebruik
- een verbod op toegang tot bepaalde locaties (een straatverbod of uitsluitingsbevel)
- een aanwezigheidsbevel
- training (gedragsinterventie) om te voorkomen dat de gewelddadige dader opnieuw alcohol of drugs misbruikt.
Volgens de nieuwe wet zal het drugs- en alcoholgebruik objectief worden geverifieerd, zodat er in de rechtbank geen discussie kan plaatsvinden over de vraag of de dader onder invloed was.
Drugs- en alcoholtests zijn geen standaardpraktijk
De nieuwe wet stelt de politie in staat om verdachten van geweldsdelicten te eisen om alcohol- en drugstests te doen, maar alleen als er tekenen zijn dat de daad is begaan onder invloed van alcohol of drugs. Dus testen is niet de standaardpraktijk in elk geval van gewelddadige criminaliteit.
Testen van alcohol en drugs
Als de politie reden heeft om aan te nemen dat een verdachte handelde onder invloed van alcohol of drugs, zullen ze een ademanalyse uitvoeren voor alcohol of een speekselproef voor drugs. Officieren kunnen ook het uiterlijk van een verdachte onderzoeken op tekenen van alcohol- of drugsgebruik.
Als het resultaat van de eerste test positief is, voert de politie een vervolgtest uit en neemt het resultaat op in het officiële rapport.
De vervolgtest voor alcoholconsumptie bestaat uit een ademanalyse of, in sommige gevallen, een bloedtest. Wanneer drugsgebruik wordt vermoed, of zowel drugs- als alcoholgebruik, zal deze follow-uptest altijd een bloedtest zijn.
Gevolgen van drugs- en alcoholgerelateerd geweld
Alcohol en drugs kunnen de remmingen van mensen tegen het plegen van geweld verminderen. Geweld leidt vaker tot ernstig letsel als het gaat om drugs of alcohol. De maatschappelijke kosten zijn ook aanzienlijk. De extra kosten voor gezondheidszorg, politie en justitie, verkeersongevallen, materiële schade en productiviteitsverlies bedragen in Nederland meer dan € 3 miljard per jaar.