Overheden wereldwijd hebben maatregelen genomen om havens en zeevervoer beter te beschermen tegen terrorisme. Dit begon na de aanslagen op 11 september 2001 in de VS.
Haven- en maritieme beveiligingsniveaus
De International Ship and Port Facility Security Code is gericht op het detecteren van terroristische dreigingen en het voorkomen van terroristische aanslagen in havens en op zee. De ISPS-code definieert 3 beveiligingsniveaus:
- Niveau 1
Normaal: dit is het dreigingsniveau waarmee havenfaciliteiten en schepen normaal gesproken werken; er moeten te allen tijde minimale passende beveiligingsmaatregelen worden getroffen. - Level 2
Verhoogd risico: passende aanvullende beschermende beveiligingsmaatregelen moeten gedurende een bepaalde periode worden gehandhaafd als gevolg van het verhoogde risico op een beveiligingsincident. - Niveau 3
Incident dreigend: verdere specifieke beveiligingsmaatregelen moeten worden gehandhaafd gedurende een periode waarin een beveiligingsincident waarschijnlijk of dreigend is. De toegang kan bijvoorbeeld beperkt zijn en strenge controles kunnen van toepassing zijn op personen en goederen.
Bovendien bepaalt de ISPS-code ook dat havenautoriteiten en schepen een goedgekeurd beveiligingsplan moeten hebben. Daarnaast moet er ook een beveiligingsofficier aanwezig zijn op schepen en op terminals.
De Europese Unie heeft de IASP-code aangenomen en aangevuld in Verordening (EG) nr. 2004/725.
De Nederlandse overheid heeft deze internationale en Europese veiligheidseisen opgenomen in:
- Schepenbesluit 2004 (verzendbesluit);
- Havenbeveiligingswet (Havenbeveiligingswet);
- Verschillende ministeriële regelingen.
Piraterij bestrijden
In de afgelopen jaren heeft het zeevervoer over de hele wereld aanzienlijk geleden onder de dreigingen en daden van piraterij. Er hebben zich incidenten voorgedaan in bijvoorbeeld Zuidoost-Azië, de Niger-delta en voor de kust van Somalië.
De overheid werkt samen met andere zeevarende landen en de maritieme sector om piraterij te bestrijden. Het kabinet besloot dat de Nederlandse marine in 2015 zou deelnemen aan antipiraterijoperaties voor de kust van Somalië. Deze operaties waren gericht op het beschermen van humanitaire transporten en koopvaardijschepen.
In 2010 werd Nederland partij bij de regionale samenwerkingsovereenkomst inzake piraterij in Azië (ReCAAP). Het doel van deze regionale overeenkomst is om piraterij te bestrijden door meer informatie uit te wisselen en door samenwerking tussen de ondertekenaars. Nederland is een actieve deelnemer aan de overeenkomst.