De Douane houdt toezicht op de productie en export van stoffen voor tweeërlei gebruik, dat wil zeggen chemische stoffen die een civiele toepassing hebben, maar ook kunnen worden gebruikt in massavernietigingswapens. De Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) kan ook inspecties uitvoeren in Nederland.
Conventie voor chemische wapens
Het doel van het Chemical Weapons Convention (CWC) is een wereldwijd, alomvattend en verifieerbaar verbod op de ontwikkeling, productie, opslag en het gebruik van chemische wapens in te stellen. Omdat Nederland dergelijke wapens niet bezit, noch installaties die ze kunnen produceren, zijn de gevolgen van dit verdrag voor Nederland voornamelijk beperkt tot de civiele sector. De beperkingen waaraan bedrijven zich moeten houden, staan in de Gids voor het Chemische Wapenverdrag voor Nederlandse bedrijven.
De minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking fungeert als de nationale autoriteit voor het hele Koninkrijk der Nederlanden als het gaat om het verzekeren van de effectieve uitvoering en naleving van het Verdrag.
OPCW-inspecties
De Organisatie voor het verbod op chemische wapens (OPCW) is verantwoordelijk voor het toezicht op de vraag of haar constituerende staten die partij zijn de bepalingen van het Verdrag inzake chemische wapens hebben geïmplementeerd en naleven. Daartoe voert de OPCW inspecties uit van:
- chemische planten;
- chemische handelsbedrijven;
- onderzoekscentra.
Het Chemical Weapons Convention machtigt de internationale OPCW-inspecteurs om faciliteiten te betreden en te inspecteren. De aard van deze inspecties hangt af van de stoffen die worden geproduceerd, verwerkt of gebruikt.
POSS: toezicht op de naleving van de regels voor chemische wapens
Het Precursors, Origin, Strategic Goods and Sanctions Legislation (POSS) -team, een onderdeel van de douane, houdt toezicht op de naleving van de regels voor de export van strategische goederen en heeft een speciale taak met betrekking tot chemicaliën voor tweeërlei gebruik. Daartoe voert het inspecties uit bij Nederlandse bedrijven. Het POSS-team en het ministerie van Buitenlandse Zaken begeleiden ook de inspectieteams van OPCW in Nederland. Op deze manier kan de overheid ervoor zorgen dat de inspectieteams de relevante voorschriften naleven.
Kennisgevingen over chemische stoffen
Elk jaar moeten bedrijven informatie (kennisgevingen) indienen over de productie, verwerking en handel van bepaalde chemicaliën. Vergunningen zijn vereist voor de export van verschillende stoffen. Een uitleg over welke chemicaliën aan deze eisen voldoen, is te vinden in het Handboek van de douane over veiligheid, gezondheid, economie en milieu (Handboek VGEM).
Central Import and Export Office (CDIU)
Het centrale import- en exportkantoor van de douane (CDIU) is het contactpunt voor bedrijven en organisaties op het gebied van import en export. De CDIU speelt een belangrijke rol voor bedrijven die chemicaliën produceren, verwerken of verhandelen. Zijn taken omvatten het beheren van het meldingsproces. Bedrijven en instanties kunnen contact opnemen met de CDIU voor formulieren om vrijstellingen aan te vragen voor bepaalde chemische stoffen. Meer algemene informatie over de CDIU is beschikbaar op de website van de Belastingdienst. Neem voor specifieke vragen contact op met de CDIU op +31 (0) 88 151 2122.