Als een vreemdeling die illegaal in Nederland verblijft het land niet vrijwillig verlaat, kan de overheid hen dwingen te vertrekken. Dit wordt gedwongen terugkeer genoemd. In dergelijke gevallen neemt de overheid het initiatief om het individu te verdrijven.
Toezichtmaatregelen en verwijdering
Na het verstrijken van de vertrekdatum moet de vreemdeling Nederland verlaten. De overheid kan verschillende soorten maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat ze het land verlaten. Dit worden toezichtmaatregelen genoemd.
Voorbeelden van toezichtmaatregelen:
- De vreemdeling opdracht geven om regelmatig aangifte te doen bij de politie. In de tussentijd kan hij zijn terugkeer organiseren, met hulp van de Repatriëring en Vertrekdienst (DT&V).
- De vreemdeling een aanbetaling doen. Als hij zich bij de luchthaven meldt en het land daadwerkelijk verlaat, wordt de aanbetaling aan hem terugbetaald.
- In beslag nemen van de documenten van de vreemdeling (bijv. Paspoort).
- De vreemdeling verbieden de gemeentegrens te overschrijden.
Verschillende maatregelen zullen effectief zijn voor verschillende mensen. Dit hangt af van:
- de persoonlijke omstandigheden van het individu;
- of het individu meewerkt aan het organiseren van zijn terugkeer;
- of er een risico bestaat dat het individu toezicht ontwijkt.
Een combinatie van maatregelen kan ook worden genomen. Als er geen toezichtmaatregelen mogelijk zijn, kan de vreemdeling onder bepaalde voorwaarden worden vastgehouden. Dit kan het geval zijn als de betrokken persoon überhaupt weigert mee te werken.
Samenwerking van landen met gedwongen terugkeer van immigranten
Gedwongen terugkeer is alleen mogelijk als het land van herkomst meewerkt, bijvoorbeeld door reisdocumenten af te geven. Niet alle landen zijn echter bereid om mee te werken. De regering wil daarom dat die landen te maken krijgen met consequenties voor hun niet-medewerking. Hun ontwikkelingshulp zou bijvoorbeeld kunnen worden verminderd.