Het Nederlandse klimaatbeleid is gericht op het verminderen van broeikasgasemissies.
Internationale actie tegen klimaatverandering
De beste manier om het broeikaseffect te bestrijden is door landen samen te laten werken om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Nederland is partij bij een aantal internationale klimaatovereenkomsten, waaronder het VN-verdrag over klimaatverandering en het Kyoto-protocol. Deze afspraken vormen de basis van het Nederlandse klimaatbeleid.
VN-klimaatovereenkomst
In december 2015 hebben de VN een klimaattop gehouden in Parijs: de Conferentie van Partijen (COP21). Nederland was een van de landen om een nieuw VN-klimaatakkoord te ondertekenen. Het doel van de overeenkomst is om de opwarming van de aarde te beperken tot minder dan 2 graden Celsius, indien mogelijk niet meer dan 1,5 graden. Op 22 april 2016 heeft de Nederlandse minister van Milieu het klimaatakkoord ondertekend namens de 28 lidstaten van de Europese Unie. De overeenkomst wordt van kracht in 2020.
Het Nederlandse klimaatbeleid is gebaseerd op internationaal onderzoek
Nederland baseert zijn klimaatbeleid onder meer op wetenschappelijke rapporten van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). Het IPCC schrijft rapporten voor de VN over de oorzaken en gevolgen van klimaatverandering. De rapporten beschrijven ook welke maatregelen nodig zijn om de opwarming van de aarde te stoppen en welke risicos de toekomst in petto heeft.
Oorzaken van klimaatverandering
Menselijke activiteiten zijn de belangrijkste oorzaak van het broeikaseffect, dat de klimaatverandering versnelt. De temperatuur van de aarde stijgt omdat mensen meer fossiele brandstoffen verbranden, meer bossen kappen en meer land gebruiken voor gewassen en veeteelt.
Historisch gezien zijn er ook een aantal natuurlijke oorzaken achter de stijging van de temperatuur: continentale drift, oceaanstromingen, de impact van kometen en meteorieten en vulkaanuitbarstingen.
De overheid neemt maatregelen om de gevolgen van klimaatverandering aan te pakken
Om de effecten van klimaatverandering te minimaliseren, moet de overheid actie ondernemen.
Het Nederlandse klimaatbeleid is gericht op:
- Aanpassing aan de klimaatverandering. Bijvoorbeeld door maatregelen te nemen om overstromingen te voorkomen en zoetwatervoorraden, landbouwproductie, milieu en gezondheid te beschermen. Ook het versterken van dijken valt onder aanpassing. En steden kunnen bijvoorbeeld meer bomen en andere vegetatie planten om hittestress te beheersen.
- De uitstoot van broeikasgassen verminderen zodat het klimaat niet zo snel en radicaal verandert. Dit kan door over te schakelen van fossiele brandstoffen naar duurzame energiebronnen, zoals zonne- en windenergie.
Broeikasgasemissies verminderen
Broeikasgassen die in de lucht zijn, hebben het klimaat al verwarmd. Om te voorkomen dat het klimaat nog meer verandert, moeten we de hoeveelheid uitgestoten broeikasgassen verminderen. Het belangrijkste broeikasgas is koolstofdioxide of CO2 (56%), gevolgd door methaan (32%) en stikstofoxide (6%). Deze gassen komen in de atmosfeer wanneer olie, gas en kolen worden verbrand - bijvoorbeeld in de industrie en het transport - en door intensieve veehouderij.
Tegen 2020 moet de hoeveelheid broeikasgassen die in de atmosfeer komt 20% lager zijn dan in 1990.
De klimaatagenda
De Klimaatagenda schetst de plannen van de overheid om met klimaatverandering om te gaan. Het beschrijft ook een aantal nationale en internationale doelen die Nederland wil bereiken, samen met verschillende partners, zowel Nederlandse als internationale. Deze partners zijn onder meer de particuliere sector, maatschappelijke organisaties en andere regeringen.
Overeenkomsten over emissies door gemeenten, waterschappen en provincies
Meer dan de helft van alle CO2-uitstoot is afkomstig uit en rond steden. Daarom hebben lokale overheden (gemeenten, provincies en waterschappen) de vrijheid om hun eigen klimaatbeleid te voeren. Het Rijk ondersteunt dit.
Daarom heeft het samen met lokale en regionale overheden de Local Climate Agenda 2011-2014 opgesteld. De agenda bevat voorbeelden van maatregelen die op grote schaal goed werken. Bijvoorbeeld:
- bestaande woningen en andere gebouwen energiezuiniger maken
- bevordering van energiezuinige vormen van vervoer (zoals fietsen en openbaar vervoer)
- zorgen voor voldoende oplaadpunten voor elektrische voertuigen. Deze webpagina van Rijkswaterstaat bevat meer informatie over het lokale energie- en klimaatbeleid.
Betere technologie kan broeikasgassen verminderen
We kunnen technologie gebruiken om broeikasgassen te verlagen. We kunnen bijvoorbeeld oplossingen ontwikkelen voor:
- energie besparen;
- grondstoffen opslaan en hergebruiken;
- schonere autos;
- schonere gewas- en veemanagementmethoden;
- meer energiezuinige apparaten en apparaten.
De wereldwijde vraag naar dit soort oplossingen neemt toe. Nederland wil een wereldleider zijn in slimme, schone en energiezuinige technologieën. De centrale overheid ondersteunt de ontwikkeling en marketing van nieuwe technologieën, bijvoorbeeld via Green Deals.
De rol van de particuliere sector
Meer dan 200 bedrijven en maatschappelijke organisaties werken samen in de Nederlandse Klimaatcoalitie. Ze nemen verregaande klimaatmaatregelen om hun bedrijfsvoering klimaatneutraal te maken. Daarbij houden ze zich ook aan internationale klimaatafspraken.
Verschillende partijen onderzoeken ook klimaat-slimme innovatie, nieuwe manieren van zakendoen en slimme partnerschappen. De klimaatcoalitie wordt ondersteund door de centrale overheid.