Een vrije pers is onmisbaar in een democratische samenleving. In Nederland mag de overheid zich niet bemoeien met wat mensen zeggen of schrijven. Op voorwaarde dat ze de wet niet overtreden, kan iedereen zeggen en schrijven wat ze willen.
Persvrijheid in de grondwet en het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM)
Persvrijheid is een integraal onderdeel van de vrijheid van meningsuiting. In Nederland is het vastgelegd in de Grondwet. Iedereen mag zeggen of schrijven wat ze willen, op voorwaarde dat ze de wet niet overtreden. Laster en aanzetten tot haat en discriminatie zijn bijvoorbeeld verboden. De rechtbank beslist na het evenement of iemand de wet heeft overtreden.
De vrijheid van meningsuiting is ook vastgelegd in het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden.
Vrijheid van meningsuiting op internet
In Nederland kan iedereen zijn gedachten of gevoelens uitdrukken in kranten of tijdschriften, of op de radio, tv of internet. Dus vrijheid van meningsuiting geldt ook voor internet. En ook hier beslist de rechtbank achteraf of wat iemand zei of schreef tegen de wet was.
Omroepen die verantwoordelijk zijn voor de vorm en inhoud van programmas
De Mediawet stelt dat publieke en commerciële omroepen redactionele onafhankelijkheid hebben, wat betekent dat zij verantwoordelijk zijn voor de vorm en inhoud van hun programmas. De overheid mag zich er niet mee bemoeien. Omroepen bepalen zelf wat ze op radio, tv en internet zullen uitzenden.
Overheidssteun via het Journalism Promotion Fund
De overheid levert een actieve bijdrage aan onafhankelijke journalistiek en daarmee aan het waarborgen van de vrijheid van meningsuiting met subsidies van het Journalism Promotion Fund. Het Fonds richt zich niet alleen op kranten en tijdschriften, maar ook op journalistieke websites.
Het Fonds kent tot ongeveer € 2 miljoen per jaar toe aan subsidies voor innovatieve journalistiek en regionale samenwerking tussen journalistenorganisaties. De reden voor deze subsidies is dat steeds meer lokale en regionale kranten, tijdschriften en omroepen verdwijnen of moeten bezuinigen, wat de democratie zou kunnen schaden.
Bevordering van de vrijheid van meningsuiting
In sommige landen wordt de vrijheid van meningsuiting bedreigd. De Nederlandse overheid ondersteunt de onafhankelijkheid van journalisten en mediaorganisaties.