Een van de doelen van de Nederlandse Mediawet 2008 is om een gevarieerd aanbod van radio- en tv-kanalen te bieden, die iedereen kan ontvangen. De wet stelt eisen aan zowel publieke als commerciële omroepen.
Regels voor publieke omroepen en programmering
De Mediawet stelt eisen aan publieke omroepen in Nederland en aan programmering. Er zijn ook regels voor adverteren op de openbare kanalen.
Programmas op openbare zenders
De rol van publieke omroepen is het bieden van nieuws-, educatieve en kinderprogrammas en het maken van programmas over politiek en sport. Ze hebben ook betrekking op speciale evenementen, zoals dagen van nationale viering en herdenking. Programmas op de publieke kanalen moeten de diversiteit van de samenleving weerspiegelen. Om deze doelen te bereiken, ontvangen publieke omroepen subsidies van de centrale overheid.Beperkingen voor adverteren en sponsoring
Adverteren is toegestaan op de openbare kanalen, maar niet zo vaak als op commerciële kanalen. Programmas op de openbare zenders mogen niet worden onderbroken voor reclameblokken. Sponsoring is beperkt tot bijvoorbeeld kunst- en sportprogrammas.Vereisten voor omroepen
De omroepverenigingen NOS (Netherlands Broadcasting Foundation) en NTR zijn verantwoordelijk voor de programmas op het publieke systeem. Omroepverenigingen moeten aan bepaalde voorwaarden voldoen om zendtijd te krijgen. Ze moeten bijvoorbeeld ten minste 50.000 leden hebben. En hun doel moet zijn om programmas te maken die hun missie weerspiegelen.
Hervormingen van het publieke omroepsysteem
De Nederlandse regering heeft plannen om de publieke omroep te hervormen. Vanaf 2016 zullen publieke omroepen een kleinere opdracht krijgen. Ze zullen verplicht zijn om informatieve en educatieve programmas en programmas over kunst en cultuur te maken. Andere programmamakers hebben ook directe toegang tot het systeem, een recht dat voorheen uitsluitend in handen was van openbare omroeporganisaties. Publieke omroepen zullen een duidelijker onderscheid moeten maken tussen zichzelf en commerciële omroepen. Het Parlement moet deze plannen nog goedkeuren.
Regels voor commerciële omroepen
Commerciële omroepen ontvangen geen geld van de centrale overheid. Er zijn dus minder regels op hen van toepassing. Toch stelt de Mediawet een aantal eisen aan commerciële omroepen en hun programmas. Ze mogen bijvoorbeeld geen reclames langer dan 12 minuten per uur uitzenden. Sponsoring van nieuws- en actualiteitenprogrammas is verboden. Commerciële omroepen moeten zich ook houden aan de regels voor de bescherming van kinderen.
De Nederlandse Media Autoriteit controleert of commerciële omroepen zich aan deze regels houden.
Bescherming van kinderen
Het is uitzenders - zowel openbare als commerciële - verboden om programmas uit te zenden die schadelijk zijn voor jongeren jonger dan 16 jaar.
Is een programma minder geschikt voor jonge kijkers? Dan wordt het misschien niet voor een bepaalde tijd uitgezonden. Programmas die geschikt zijn voor kijkers vanaf 12 jaar kunnen vanaf 20.00 uur worden uitgezonden. Die die alleen geschikt zijn voor kijkers van 16 jaar en ouder kunnen worden uitgezonden van 22.00 tot 06.00 uur.
Geen overheidsinmenging met inhoud
Journalisten en programmamakers kunnen schrijven, publiceren en uitzenden wat ze willen. Centrale overheid interfereert niet met inhoud. De overheid mag de inhoud nooit van tevoren controleren. Dit is vastgelegd in zowel de Grondwet als de Mediawet.
Wijzigingen in de Mediawet
Met ingang van 1 januari 2014 zijn wijzigingen in de Mediawet doorgevoerd.
Standaard digitale tv- en radiopakketten
Leveranciers van tv- en radiopakketten moeten hun abonnees een standaard digitaal pakket aanbieden dat bestaat uit ten minste 30 digitale tv-kanalen. Als ze ook analoge televisie leveren, moet het pakket ten minste 15 analoge tv-kanalen hebben. Het standaardpakket moet altijd de belangrijkste Nederlandse en Vlaamse publieke tv- en radiokanalen bevatten.Reorganisatie van het publieke omroepsysteem
Omroepverenigingen zullen moeten fuseren. Tegen 2016 zal het openbare omroepstelsel slechts acht omroeporganisaties omvatten. Het mediabudget wordt geleidelijk verlaagd. Door samen te voegen, kunnen omroeporganisaties nauwer samenwerken en betere programmas maken. Dit zal ook de publieke omroep beter beheersbaar maken en de efficiëntie verbeteren.Financiering van regionale omroepen
De centrale overheid financiert nu de regionale omroepen. Dit betekent dat zowel de wettelijke zorgplicht als de financiële verantwoordelijkheid voor de regionale omroepen onder de centrale overheid vallen. Tot 2014 werden regionale omroepen gefinancierd door de provinciale autoriteiten. Vanaf 1 januari 2017 wordt het totale budget voor regionale omroepen met € 17 miljoen verlaagd.