Wereldwijd heeft het Ministerie van Buitenlandse Zaken ongeveer 150 ambassades en consulaten-generaal. Het heeft ook 345 ereconsulaten, met beperkte bevoegdheden. Al deze vertegenwoordigen Nederland. Samen worden ze "missies" genoemd.
Ambassades zijn ook actief in ontwikkelingssamenwerking, culturele zaken en mediarelaties.
Consulaten zijn ondergeschikt aan ambassades en voeren meer praktische, routinetaken uit. Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag coördineert de activiteiten van het missienetwerk.
Ambassades en consulaten - bilaterale missies - houden zich bezig met de betrekkingen tussen Nederland en andere landen. Hun belangrijkste activiteitengebieden zijn:
- politieke affaires;
- economische Zaken;
- ontwikkelingssamenwerking;
- consulaire zaken;
- pers en culturele zaken.
Ambassades zijn actief op al deze gebieden, terwijl consulaten zich alleen bezighouden met economische en consulaire zaken en, bij gelegenheid, pers- en culturele zaken.
Politieke affaires
De ambassades volgen en analyseren binnenlandse en buitenlandse politieke ontwikkelingen in hun gastland. Ze brengen verslag uit aan Den Haag over lokale ontwikkelingen die Nederland kunnen treffen. De ambassades werken ook in het gastland om de kennis over Nederland en het begrip van Nederlandse gezichtspunten te vergroten.
Economische Zaken
De ambassades en consulaten bevorderen economische en handelsbetrekkingen tussen Nederland en andere landen. Hiermee helpen ze Nederland concurrerender te worden. Ze analyseren ook de ontwikkelingen in de economie van het gastland en rapporteren aan Den Haag over het lokale investeringsklimaat, handels- en economisch beleid en trends in markten die mogelijk interessant zijn voor Nederlandse exporteurs.
Ontwikkelingssamenwerking
In landen die hulp ontvangen, spelen de ambassades een belangrijke rol bij het selecteren en uitvoeren van ontwikkelingsprojecten. Ze helpen bij het formuleren van een algemene aanpak en ze hebben de contacten om lokale expertise en human resources in te zetten.
Consulaire zaken
Consulaire zaken betreffen het beschermen en bevorderen van de belangen van Nederlanders in het buitenland, of ze daar nu wonen of er tijdelijk zijn voor zaken of plezier. De ambassades en consulaten geven paspoorten en nooddocumenten af, behandelen visumaanvragen en legaliseren documenten. Wanneer Nederlanders in het buitenland in moeilijkheden komen, kan de ambassade of het consulaat hulp bieden.
Pers en culturele zaken
Ambassades en consulaten bevorderen culturele samenwerking met het gastland en geven informatie over Nederland. De ambassades onderhouden contact met de media om ervoor te zorgen dat evenementen in Nederland en het Nederlandse beleid eerlijk en nauwkeurig worden gerapporteerd in de lokale media.