Iedereen in Nederland heeft recht op gelijke behandeling. Dit recht wordt zo belangrijk geacht dat het is verankerd in de Grondwet. Artikel 1 van de Grondwet bepaalt dat in Nederland in situaties met gelijke omstandigheden alle mensen op dezelfde manier moeten worden behandeld en het is verboden te discrimineren.
Gronden voor discriminatie
In totaal geeft de Nederlandse wetgeving de volgende discriminatiegronden aan:
- race;
- seks;
- hetero- of homoseksuele oriëntatie;
- Politieke mening;
- religie;
- geloof;
- handicap of chronische ziekte;
- burgerlijke staat;
- leeftijd;
- nationaliteit;
- werkuren (voltijd of deeltijd);
- soort contract (tijdelijk of permanent).
Wet gelijke behandeling
Verschillende wettelijke bepalingen verbieden discriminatie op een of meer van de bovengenoemde gronden. Naast artikel 1 van de Grondwet omvatten deze:
- de wet gelijke behandeling;
- de wet gelijke behandeling van gehandicapten en chronisch zieken;
- de wet gelijke behandeling in arbeid (leeftijdsdiscriminatie);
- de wet gelijke behandeling (mannen en vrouwen).
Vrijheid van meningsuiting
Nederland staat garant voor de vrijheid van meningsuiting, zoals vastgelegd in artikel 7 van de Nederlandse grondwet. Deze vrijheid is niet absoluut, wat betekent dat deze aan bepaalde beperkingen is onderworpen. Dit komt omdat artikel 7 van de Grondwet soms kan botsen met artikel 1. Een journalist kan bijvoorbeeld een mening geven over een bepaalde religie in een artikel, maar mag dat artikel niet gebruiken om haat tegen volgelingen van die religie op te wekken.