Internationale regels bepalen wanneer en onder welke voorwaarden vliegtuigen en luchtvaartmaatschappijen internationaal mogen vliegen.
Nederlandse regels voor de luchtvaartsector
Internationale en Europese regels zijn opgenomen in de Nederlandse wet, de Wet luchtvaart (alleen in het Nederlands). Deze wet bevat onder meer regels en voorschriften voor:
- personeel;
- luchtvaartuigen;
- luchtverkeersleiding;
- luchthavens;
- militaire luchtvaart.
Luchtvaartveiligheid
Het ministerie van Infrastructuur en Milieu streeft ernaar om de luchtvaart veiliger en veiliger te maken dan nu. De introductie van veiligheidsbeheersystemen ondersteunt deze doelstelling. Het ministerie heeft een Staatsprogramma en een Actieplan gepubliceerd.
De basisprincipes van de Agenda Luchtvaartveiligheid zijn:
- Een hoog veiligheidsniveau en voortdurende verbetering daarvan, zodat het aantal ongevallen niet toeneemt;
- De luchtvaartsector heeft bewezen goed op de hoogte te zijn van het feit dat veiligheid van het grootste belang is. Dit betekent dat het mogelijk is om de sector meer vrijheid te geven om zelf verantwoordelijkheid te nemen op basis van degelijke veiligheidsbeheersystemen;
- Minder administratieve rompslomp en minder administratieve rompslomp. Een andere rol voor de overheid is nodig om de kosten van veiligheidsmaatregelen zoveel mogelijk te beperken.
Leren van ongevallen en incidenten
Luchtvaart is een zeer veilige manier van transport en luchtvaartongevallen zijn de uitzondering, niet de regel. Ondanks de groei van de luchtvaart is het aantal ongevallen niet toegenomen.
Een belangrijk doel is om te leren van dingen die fout zijn gegaan en om herhaling te voorkomen. Het gaat niet alleen om ongevallen, maar ook om incidenten die niet noodzakelijk leiden tot ongevallen, waarvan we veel kunnen leren.
Incidenten worden gerapporteerd aan het Analysebureau Luchtvaartvoorvallen (Afdeling Civil Aviation Incident Analysis).
Als er toch ongelukken gebeuren, doet de Onderzoeksraad een onderzoek.
Toezicht op de veiligheid van de luchtvaart
In Nederland is de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) verantwoordelijk voor het veiligheidstoezicht.
Internationale en Europese regels voor de luchtvaartsector
De Internationale Burgerluchtvaartorganisatie (ICAO) (het gespecialiseerde agentschap voor internationale luchtvaart van de Verenigde Naties) stelt normen en aanbevolen werkwijzen voor de luchtvaartsector.
De Europese Unie (EU) werkt de richtlijnen van ICAO uit in Europese wetgeving. De Europese Commissie wordt ondersteund door twee gespecialiseerde agentschappen:
- Eurocontrol (de Europese organisatie voor luchtvaartnavigatie);
- Europees Agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart (EASA).
Vlieg naar, van en binnen Europa
Europese luchtvaartmaatschappijen die van / naar en binnen Europa willen vliegen, moeten aan een aantal vereisten voldoen. Ze moeten een exploitatievergunning hebben die bekend staat als een Air Operator Certificate (AOC), afgegeven door de nationale autoriteit. Deze vluchtnormen beschrijven ook de procedures die moeten worden gevolgd en de vereisten waaraan bemanningen moeten voldoen.
Europees vliegverbod
De Europese Unie acht de veiligheid van de luchtvaartsector van groot belang. Als niet aan de minimale ICAO-normen wordt voldaan, kan een Europees vliegverbod worden opgelegd aan autoriteiten en / of haar luchtvaartmaatschappijen. Bijgevolg staan deze autoriteiten en / of luchtvaartmaatschappijen op een Europese veiligheidslijst. Bijgevolg mogen luchtvaartmaatschappijen op deze lijst niet vliegen van en naar het grondgebied van landen binnen de Europese Unie. Europese burgers worden afgeraden om deze luchtvaartmaatschappijen te gebruiken.
De Europese veiligheidslijst van luchtvaartmaatschappijen geeft een overzicht van de maatregelen die door de Europese Unie zijn genomen.
Veiligheidsmanagement
Voor meer informatie over veiligheidsbeheer bezoekt u de site van SKYbrary.
De Safety Management International Collaboration Group (SMICG) publiceerde veel documenten ter bevordering van veiligheidsbeheer op haar SKYbrary-portaal.