Bijna alle nationale milieuwetgeving is opgenomen in de Wet milieubeheer. Deze wet beschrijft een geïntegreerde benadering van milieubeheer in Nederland en biedt het wettelijk kader door de rollen van de nationale, provinciale of regionale en gemeentelijke overheid te definiëren.

De wet bepaalt de hulpmiddelen die moeten worden gebruikt bij milieubeheer, waaronder:

• Milieuplannen, bijvoorbeeld, het nationale afvalbeheerplan dat de inzameling van stedelijk afval regelt, de verwijdering van afgedankte apparatuur zoals koelkasten en tvs, en vergunningen voor de overbrenging van gevaarlijk afval.
• Milieukwaliteitscriteria voor emissies en lozingen van schadelijke stoffen zoals broeikasgassen en zware metalen in lucht, water en bodem.
• Milieueffectbeoordeling is een voorwaarde voor de aanleg van belangrijke infrastructuur zoals olieraffinaderijen, kerncentrales, chemische fabrieken, wegen, spoorwegen en olie- en gaspijpleidingen.
• De wet inzake algemene bepalingen voor het milieurecht legt de regels vast voor het verlenen van een All-in-one vergunning voor fysieke aspecten. De wet stelt burgers en bedrijven in staat om één transparante procedure te gebruiken om bij één bevoegde autoriteit vergunningen aan te vragen voor activiteiten die gevolgen hebben voor de fysieke omgeving. Milieuvergunningen: naast voorschriften voor de uitstoot van stoffen die schadelijk zijn voor het milieu, zijn grote bedrijven, zoals chemische fabrieken, verplicht om milieuvergunningen te verkrijgen die grenzen stellen aan de lozing van stoffen die schadelijk zijn voor het milieu.
• Milieurapportage is gericht op het stimuleren van bedrijven om de productie schoner en milieuvriendelijker te maken. Veel bedrijven, zoals die betrokken zijn bij metaalverwerking en chemische productie, moeten een jaarlijks milieurapport publiceren. Het ministerie is ervoor verantwoordelijk dat wordt voldaan aan de rapportagevereiste van het EU-register voor de uitstoot en overbrenging van verontreinigende stoffen (PRTR). De bedrijven en organisaties die een geïntegreerd PRTR-rapport over afval, luchtemissies (broeikasgassen) en lozingen in waterbronnen moeten opstellen, zijn vermeld in de PRTR van de Europese Unie Bijlage II van de EG-verordening.
• Handhaving: de Inspectie Leefomgeving en Transport is grotendeels verantwoordelijk voor de handhaving van de bepalingen van de Wet milieubeheer. Handhaving is ook een taak van de gemeenten, politie en justitie.