Voogdij is de verantwoordelijkheid voor een minderjarig kind dat niet door de ouders maar door iemand anders wordt uitgeoefend. De ouders kunnen u in hun testament aanwijzen als voogd van hun kind. Ze kunnen ook de naam van iemand in het register van de ouderlijke verantwoordelijkheid laten opnemen, om na hun overlijden verantwoordelijkheid voor hun kind te krijgen. Of een rechtbank kan u als voogd aanwijzen.
Vereisten voor voogdij over een minderjarige
Om een voogd van een kind (voogd) te zijn, moet je wettelijk een volwassene zijn. Je mag niet lijden aan een psychische stoornis of je staat onder een voogdijorde voor volwassenen (curatele).
Ouders benoemen je voogd
Zelfs voordat een kind wordt geboren, kunnen de ouders een of twee personen in hun testament als voogd (en) noemen in geval van hun overlijden. Sinds 2014 is het voor ouders mogelijk om een voogd aan te wijzen, zelfs zonder een testament te gebruiken. Dit kan door de naam van de persoon in het Centraal Gezagsregister (Central Gezagsregister) op de website Rechtspraak.nl te laten opnemen.
U kunt ook het formulier invullen om aan te geven wie verantwoordelijk is voor uw kinderen na uw overlijden. Zoals vermeld op het formulier, moet u er bepaalde documenten bijvoegen, bijvoorbeeld een kopie van de geboorteakte van uw kind. U kunt het formulier en de documenten per post of met de hand aan een rechtbank in uw buurt bezorgen.
Kosten van het laten registreren van een voogd
Het kost niets om iemands naam als voogd van het kind in het centrale register voor ouderlijke verantwoordelijkheid te laten opnemen. Maar u zult moeten betalen voor de documenten die u van de gemeente krijgt.
Rechtbank benoemt voogd
Als de ouder van een kind sterft en er geen voogd is benoemd, wijst de rechtbank er een aan, bijvoorbeeld een familielid. De rechtbank kan ook een gecertificeerd bureau aanwijzen als voogd van het kind, bijvoorbeeld een stichting voor jeugdbescherming. Een rechtbank kan ook een voogd aanwijzen in andere gevallen waarin niemand de ouderlijke verantwoordelijkheid draagt, tijdelijk of permanent. Dit kan gebeuren als een ouder ziek is of als de rechtbank de verantwoordelijkheid van de ouders wegneemt.
Soms begint de rechtbank met het aanstellen van een voorlopige voogd, bijvoorbeeld als de ouders het kind niet kunnen opvoeden en er snel moet worden ingegrepen. De rechtbank wijst altijd een gecertificeerde instantie aan als voorlopige voogd door middel van een kinderbeschermingsmaatregel. Op verzoek van de Raad voor de Kinderbescherming beslist de rechtbank hoe zij permanente voogdij over het kind kan regelen.
Voogdij weigeren
U bent niet verplicht om voogd te worden. U wordt pas voogd als u ermee instemt door een bereidheidsverklaring (bereidverklaring) in te dienen bij de griffie van een rechtbank. Als u weigert voogd te worden, zal de rechtbank een andere geschikte persoon of instantie zoeken.
Gezamenlijk voogdijschap met je partner
Als u de voogd van een kind bent en u wilt samen met uw partner de voogdij uitoefenen, dan kunt u de rechtbank vragen dit te regelen. Ouders kunnen ook twee personen aanwijzen als voogden. Partners van hetzelfde geslacht kunnen ook de voogden van een kind worden. De voorwaarden voor gezamenlijk voogdijschap zijn als volgt:
- Uw partner moet een goede persoonlijke relatie met het kind hebben. Het kind moet kunnen opgroeien in een veilige, vertrouwde omgeving met beide voogden. De rechtbank beoordeelt dit geval per geval.
- De belangen van het kind staan voorop en mogen niet in gevaar worden gebracht. Kinderen van 12 jaar en ouder worden altijd door de rechtbank gehoord.
Tijdelijke voogdij over een kind uit het Caribische deel van het Koninkrijk der Nederlanden
Informatie over tijdelijke voogdij over een kind uit het Caribische deel van het Koninkrijk der Nederlanden (dwz Aruba, Curaçao en Sint Maarten, evenals Bonaire, Saba en Sint Eustatius, pdf 236 kB) is te vinden op de website van de Raad voor de Kinderbescherming.