Vrijheid van meningsuiting is een essentieel onderdeel van een goed functionerende democratie en een vrije samenleving. Mensen moeten zich zowel online als offline kunnen uiten. Maar in veel delen van de wereld wordt de vrijheid van meningsuiting bedreigd.
Nederlandse inspanningen om de vrijheid van meningsuiting wereldwijd te bevorderen
Het aantal gevangen journalisten is de afgelopen jaren sterk gestegen. De Nederlandse overheid bevordert de onafhankelijke positie van journalisten en mediaorganisaties wereldwijd.
Nederlandse inspanningen richten zich op 3 hoofdpunten:
- Preventie. Bijvoorbeeld door een cultuur te helpen creëren waarin vrijheid van meningsuiting een gegeven is.
- Bescherming. Bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat de relevante wetgeving van kracht is, training (inclusief cyberveiligheid) te bieden en veilige havens aan bedreigde journalisten te bieden.
- Vervolging. Bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat mensen die fysiek of verbaal journalisten bedreigen niet ongestraft blijven.
Op internationaal niveau versterkt Nederland de vrijheid van meningsuiting op verschillende manieren:
- Nederland zorgt ervoor dat vrijheid van meningsuiting een topprioriteit is bij verschillende internationale organisaties, waaronder de Verenigde Naties (VN), de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OCSE) en de Europese Unie (EU).
- Nederland werkt samen met niet-gouvernementele organisaties (NGOs) die de vrijheid van meningsuiting bevorderen. Deze omvatten Free Press Unlimited en RNW Media.
- Nederland steunt via zijn Mensenrechtenfonds ook verschillende projecten op het gebied van vrijheid van meningsuiting. Voor een actueel overzicht van projecten, zie het Mensenrechtenrapport dat elk jaar aan het Parlement wordt voorgelegd.
- De Nederlandse mensenrechtenambassadeur brengt de kwestie aan de orde bij journalisten en vertegenwoordigers van overheden, maatschappelijke organisaties en bedrijven.
- Elk jaar markeert Nederland World Press Freedom Day op 3 mei en de International Day to End Straffeloosheid voor misdaden tegen journalisten op 2 november.
Nederlandse inspanningen om internetvrijheid wereldwijd te bevorderen
In gebieden waar internetvrijheid wordt bedreigd, ondersteunt Nederland internetgebruikers door:
- mensenrechtenverdedigers helpen zichzelf te beschermen tegen schendingen van hun mensenrechten online. Mogelijke schendingen omvatten het bewaken van hun apparaten of het beperken van hun internettoegang;
- ontwikkeling van internationale normen om de mensenrechten online te versterken, samen met andere landen die dezelfde beginselen delen;
- zich verzetten tegen strikte wetgeving die online een bedreiging voor de mensenrechten vormt;
- waarborgen dat internetvrijheid een topprioriteit is bij internationale organisaties, waaronder de EU, de Raad van Europa en de OVSE;
- aandringen op het aannemen van mensenrechtenresoluties door de VN;
- een actieve rol spelen in de Freedom Online Coalition (FOC). Deze coalitie van 30 landen op 5 continenten is opgericht door Nederland en promoot online mensenrechten;
- politieke druk uitoefenen op landen die mensenrechtenverdedigers opsporen en bestraffen voor het online posten van de mensenrechtensituatie in hun land;
- ondersteuning via het Mensenrechtenfonds aan ngos die internetvrijheid bevorderen. Voor een actueel overzicht van projecten zie het Mensenrechtenrapport dat elk jaar aan het Parlement wordt voorgelegd;
- ondersteuning van de Nederlandse mensenrechtenambassadeur, die het bewustzijn vergroot over het belang van internetvrijheid in contacten met overheden, maatschappelijke organisaties en bedrijven.