Mensen die opzettelijk een uitkering of inkomensgerelateerde ondersteuning aanvragen waar ze geen recht op hebben, plegen fraude. De Nederlandse overheid heeft een extra bedrag van meer dan € 25 miljoen gereserveerd om uitkeringsfraude te bestrijden.
Betalen voor maatregelen ter bestrijding van fraude met inkomensgerelateerde steun
Maatregelen ter bestrijding van fraude met inkomensgerelateerde steun worden gefinancierd uit belastingen. Inkomensgerelateerde ondersteuning omvat studiefinanciering, sociale bijstand, het belastingkrediet van de werknemer en het algemene belastingkrediet.
Bestrijding van uitkeringsfraude
De regering heeft van fraudebestrijding een prioriteit gemaakt. Er zijn maatregelen genomen op de volgende gebieden:
- Toezicht en handhaving
Preventie is effectiever dan proberen om geld terug te krijgen nadat fraude is gepleegd. De termijn voor het nemen van een beslissing over een uitkering is daarom verlengd, zodat de Belastingdienst aanvullende controles op aanvragen met een hoog risico kan uitvoeren. Dit moet onnodige betalingen voorkomen die niet kunnen worden teruggevorderd. - Opzettelijk misbruiken en bestraffen
De reikwijdte van boetes wordt verbreed zodat meer mensen als accessoires kunnen worden geclassificeerd en beboet. De "maatregel voor één bankrekening" is ingevoerd om te voorkomen dat mensen misbruik maken van de identiteit van een andere persoon om voordelen te ontvangen waarop zij geen recht hebben op hun eigen bankrekening. - Terugvordering van belasting en onverschuldigde betalingen
Meer samenwerking bij nationale fraudeprojecten en gegevensanalyse heeft het gemakkelijker gemaakt fraudeurs te onderzoeken. De Belastingdienst maakt bijvoorbeeld meer gebruik van automatische nummerplaatherkenning (ANPR). Iemand die een uitkering moet terugbetalen, kan worden gestopt en ter plekke de schuld betalen.
Eerdere maatregelen ter bestrijding van uitkeringen
Mensen die inkomenssteun nodig hebben, ontvangen deze zo snel mogelijk na het indienen van hun aanvraag. In het verleden ging de overheid voort op basis van vertrouwen en controleerde aanvragen nadat de betaling was begonnen. Klantenservice kreeg aanvankelijk een hogere prioriteit dan fraudepreventie.
De situatie veranderde in 2010 na een aantal fraudegevallen. In haar Belastingplan 2013 heeft de regering de volgende fraudebestrijdingsmaatregelen ingevoerd:
- mensen die een tweede keer uitkeringsfraude plegen, moeten een boete betalen van 150% van het terug te betalen bedrag. Indien nodig wordt de boete betaald uit nog te ontvangen voordelen;
- de Belastingdienst stopt met het betalen van een uitkering als de ontvanger niet reageert op een verzoek om buitenlandse inkomsten aan te geven.