De vorst is het staatshoofd en vormt samen met de ministers de regering. Volgens de grondwet is de vorst onschendbaar, wat betekent dat de ministers politiek verantwoordelijk zijn voor de acties van het staatshoofd en, in mindere mate, van de andere leden van het Koninklijk Huis.
Het koninklijk huis bestaat uit de vorst, het voormalige staatshoofd, de leden van de koninklijke familie die in de eerste of tweede graad van bloedverwantschap verwant zijn aan de vorst en in aanmerking komen voor opvolging van de troon, en hun echtgenoten.
Leden van de koninklijke familie die al lid waren van het Koninklijk Huis voordat de overgangsregeling werd ingevoerd in het lidmaatschap van de Koninklijke Huiswet van 2002, behouden hun status.
In Nederland moeten alle wetten van het parlement mede worden ondertekend door de vorst.